“Bir cami düşünün ki... üzerine bir tek kuş bile konmaz.”
Kuş konmaz ( Şemsi Paşa ) Camii, rüzgarın, denizin ve mimarın sürurla buluştuğu ışıklı bir şehre mührünü vuran zarif bir dua gibidir.
İstanbul'ın Üsküdar sahilinde, denize sıfır konumuyla dikkat çeken bu zarif cami, hem mimarîsiyle hem de hikayesiyle yüreklere dokunur. Şemsi Ahmet Paşa Camii, halk arasında daha çok bilinen adıyla Kuşkonmaz Camii, adeta bir menkıbenin taşa işlenmiş halidir.
Rivayete göre Şemsi Paşa, fazlasıyla titiz bir karaktere sahipti ve Sokullu Mehmed Paşa ile rekabet halindeydi. Bir gün Mehmed Paşa'nın yaptırdığı caminin avlusunda otururken, Paşa'nın güzel camisine konan kuşlardan yakındı: “Paşam, caminiz güvercinler tarafından kirletiliyor.”
Mehmed Paşa tebessüm ederek şöyle cevap verir: “Paşam, onlar Allah'ın yarattığı canlılardır, engel olmak mümkün değildir. Siz de bir cami yaptırın da bakalım oraya kuşlar konacak mı?”
Şemsi Paşa, bu sözden etkilenerek Mimar Sinan'a gider ve şöyle der: “Bana öyle bir cami yap ki, üzerine kuşlar konmasın.” Mimar Sinan, denizle rüzgarın keskin kesişme noktasında çok ince hesaplarla bu yapıyı inşa eder. Camiyi çevreleyen hava akımları ve minaredeki ters rüzgar etkisiyle kuşlar bu yapıya asla konmaz.
1581 yılında tamamlanan bu cami, Mimar Sinan'ın yaptığı en küçük külliye olarak kayıtlara geçmiştir. Boyutlarının mütevazıliğine rağmen, denizin hemen kenarına inşaa edilmiş olması, yapının zarafetini büyülüyücü hale getirir.
Asırlar boyunca pek çok deprem ve dalgaya maruz kalmasına rağmen, Şemsi Paşa Camii neredeyse hiç zarar görmeden günümüze ulaşmıştır. Bu durum, Mimar Sinan'ın hesaplamalarının "çağının ötesinde" olarak değerlendirilmesine neden olur.
Bugün hala deniz kenarında kuşların konmadığı bu cami, sadece bir ibadethane değil; aynı zamanda zarafetin, mimarın bilgeliğinin ve sözün taşla nasıl konuşabileceğinin en ince kanıtıdır.